Λίνα Τόνια: Πάντα προσπαθούσα να βρω κοινές τομές μεταξύ τέχνης και επιστήμης

Η πολυβραβευμένη συνθέτρια Λίνα Τόνια δημιουργεί μουσική εμπνευσμένη από τους ήχους του διαστήματος – Την Κυριακή 6 Νοεμβρίου θα βρίσκεται στην Καλαμαριά για μια μοναδική συναυλία στο δημοτικο θέατρο Μελίνα Μερκούρη – “Η έμπνευση ζει μέσα μας, σε μία άκρη του εαυτού μας και την «ξυπνάμε» άθελα μας όταν μας διεγείρει μία σκέψη ή ένα συναίσθημα” ανέφερε χαρακτηριστικά σε συνέντευξη που παραχώρισε στο metafox.gr.

Η Λίνα Τόνια είναι διεθνούς φήμης Ελληνίδα συνθέτρια, με περισσότερες από 140 συνθέσεις που αφορούν μουσική για όπερα, κοντσέρτα, για ορχήστρα και έργα για μικρότερα σύνολα πολλά από τα οποία έχουν παρουσιαστεί και βραβευθεί σε διεθνείς διαγωνισμούς σύνθεσης στο Παρίσι, στη Βιέννη, στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη, στη Βοστώνη, την Ιαπωνία, στη Μόσχα, στη Βαϊμάρη, στο Βερολίνο, στο Εδιμβούργο, στο Ζάγκρεμπ, στη Σόφια, στη Φιλιππούπολη, στα Τίρανα, στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα.

Σπούδασε Σύνθεση στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης με καθηγητή τον Michael Jarrell, είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, όπου ολοκλήρωσε με διάκριση καλύτερης επίδοσης. Εκπόνησε μεταδιδακτορική έρευνα στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ με θέμα «Η Φούγκα ως τεχνική σύνθεσης» ως υπότροφος της Αριστείας της Επιτροπής Ερευνών του Α.Π.Θ το 2013. Είναι υπότροφος του ΙΚΥ για μεταδιδακτορική έρευνα με θέμα «Ψηλαφώντας τους ήχους του διαστήματος. Ασχολείται με ανάλυση συμπαντικής μουσικής όπως ηχεί από τους πλανήτες Γη, Κρόνο και Δία στο Τμήμα Φυσικής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με επιβλέποντα καθηγητή τον Ιωάννη Δαγκλή.

Από το 2016 διδάσκει σύνθεση στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης, στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Τα έργα της εκδίδονται από τον εκδοτικό οίκο Universal Edition ενώ βιβλία της σε σχέση με τη θεωρία και την αρμονία της μουσικής έχουν εκδοθεί από τον εκδοτικό οίκο Παπαγρηγορίου – Νάκας.

Σύμφωνα με την ίδια “Η σύγχρονη μουσική δεν απευθύνεται σε ευρύ κοινό και δεν περιμένει κανείς να αλλάξει αυτό, όμως υπάρχει η ανάγκη του κόσμου να γνωρίζει το διαφορετικό έστω κι αν δεν μπορεί να αισθανθεί ότι είναι κομμάτι αυτής της διαφορετικότητας”.

Αναλυτικά παρακάτω η συνέντευξη:

  • Ποια ήταν η πρώτη φορά που ήρθατε σε επαφή με την μουσική και πότε έγινε για εσάς τρόπος ζωής και έκφρασης;

Σε ηλικία πέντε ετών ξεκίνησα σπουδές μουσικής. Πολύ σύντομα στα επόμενα χρόνια αισθάνθηκα ότι η μουσική είναι ένα κόσμος που δεν μπορώ να αποχωριστώ για κανέναν λόγο και άρχισα να επενδύω σ αυτό μέσα μου. Η απόφαση αυτή ήταν τόσο βαθιά ριζωμένη στη συνείδηση μου που ποτέ δεν χρειάστηκε σα παιδί να αναρωτηθώ με τι θα ασχοληθώ στη ζωή μου. Η αγάπη μου για τη μουσική δημιούργησε πολύ γρήγορα ένα μονόδρομο στην μετέπειτα πορεία μου.

  • Με ποια είδη μουσικής έχετε ασχοληθεί; Πως εμπνευστήκατε την ιδέα της συμπαντικής μουσικής και πόσο δύσκολο ήταν;

Ξεκίνησα γράφοντας τραγούδια σε έντεχνο και ρομαντικό ύφος και στη συνέχεια στράφηκα στη σύγχρονη μουσική. Στα πλαίσια της σύνθεσης σύγχρονης μουσικής έχω ασχοληθεί με τη μουσική δωματίου, την ορχηστρική μουσική, τη χορωδιακή μουσική και με τη σύγχρονη όπερα όπου ήταν και το αντικείμενο της διδακτορικής μου διατριβής.

Μου αρέσει η σύνδεση της τέχνης με την επιστήμη και από πάντα προσπαθούσα να βρω κοινές τομές μεταξύ των δύο αυτών κόσμων. Η ιδέα της ανάλυσης της συμπαντικής μουσικής προέκυψε από την ανάγκη μου να ανακαλύψω συγγένειες ανάμεσα στον ήχο που συνθέτει ο άνθρωπος και σ εκείνο που προϋπάρχει από το σύμπαν, όχι ως μια παρατήρηση αλλά ως μία βαθύτερη αναζήτηση και ερμηνεία του ήχου. Με απασχολούσαν ας πούμε τα βασικά συστατικά του ήχου. Ήταν μία διαδικασία που εκτός ότι δεν υπήρχε κάτι ανάλογο για να στηριχθώ πάνω σε αυτό, απαιτούσε επιπλέον πάρα πολύ χρόνο τόσο για να συγκεντρώσω το υλικό και έπειτα για να αναλύσω με κάθε λεπτομέρεια τη δομή του ήχου του διαστήματος. Τα αποτελέσματα ήταν τόσο εντυπωσιακά που δεν άφηνα περιθώρια στον εαυτό μου στο να μην συνεχίσω την έρευνα όσο δύσκολη κι αν ήταν.

  • Πώς αντιλαμβάνεται ο κόσμος το σπάνιο είδος μουσικής που δημιουργείτε και τι σχόλια λαμβάνετε;

Παρατηρώ ότι όλο και περισσότερος κόσμος ενδιαφέρετε να έρθει σε επαφή με τη σύγχρονη μουσική. Στο εξωτερικό συνήθως συναντώ ακροατές οι οποίοι ακόμη κι αν δεν έχουν μουσικές γνώσεις δημιουργούν εικόνες μέσα τους για να μπορέσουν να ερμηνεύσουν αυτό που δεν τους είναι οικείο. Αυτό είναι μία ελπίδα για την τέχνη και για τη συνέχεια της. Ο κόσμος δεν παύει να αναζητά διέξοδο στο μυαλό του και στην ψυχή του, κι έτσι δημιουργούνται νέοι δρόμοι. Σίγουρα η σύγχρονη μουσική δεν απευθύνεται σε ευρύ κοινό και δεν περιμένει κανείς να αλλάξει αυτό, όμως υπάρχει η ανάγκη του κόσμου να γνωρίζει το διαφορετικό έστω κι αν δεν μπορεί να αισθανθεί ότι είναι κομμάτι αυτής της διαφορετικότητας.

  • Ποιες είναι οι πιο σημαντικές συνεργασίες στην πορεία της καριέρας σας;

Είχα την τιμή να δεχθώ παραγγελία έργου από το σύγχρονο κουαρτέτο εγχόρδων Arditti Quartet το οποίο είναι από τα πιο εξειδικευμένα στον κόσμο στη σύγχρονη μουσική. Οι Arditti Quartet παρουσίασαν δύο φορές έργα μου, την πρώτη φορά στο Barbican Center στο Λονδίνο και τη δεύτερη φορά στο φεστιβάλ σύγχρονης μουσικής Wien Modern στη Βιέννη. Λίγο χρόνια νωρίτερα είχα συνεργαστεί με την ορχήστρα London Contemporary Orchestra για το έργο μου Prismatic. Έπειτα, μία από τις μοναδικές στιγμές μου που την κρατάω με μεγάλη χαρά μέσα μου, ήταν η ηχογράφηση του έργου μου Butterfly Effect στο Παρίσι από την ορχήστρα  Radio France Philharmonic Orchestra υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Pierre Andre Valade.  Αλλά επίσης σημαντική στιγμή αποτέλεσε η υποδοχή των έργων μου έξω από την Ευρώπη, στην Αμερική με τα χορωδιακά μου έργα υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Kevin Meidl και στην Ιαπωνία στο φεστιβάλ σύγχρονης μουσικής Takefu International Music Festival το οποίο είναι υπό τη διεύθυνση του γνωστού συνθέτη Toshio Hosokawa.

  • Από που αντλείτε έμπνευση και ποια είναι τα κεντρικά ερεθίσματα για την σύνθεση της μουσικής σας;

Τόσο μουσικά όσο και εξωμουσικά στοιχεία μπορεί να γίνουν αφορμή για να ξεκινήσω να γράφω ένα έργο. Ο κόσμος έχει συνηθίσει με την ιδέα ότι η έμπνευση «έρχεται» για κάποιο λόγο στον καλλιτέχνη. Εγώ πιστεύω ότι η έμπνευση ζει μέσα μας, σε μία άκρη του εαυτού μας και την «ξυπνάμε» άθελα μας όταν μας διεγείρει μία σκέψη ή ένα συναίσθημα ικανό να αποκαλύψει κάτι από το ίδιο μας το είναι. Η τέχνη είναι μία αποκάλυψη συνδεδεμένη με την προσωπική γλώσσα του καλλιτέχνη και αυτή η αποκάλυψη παίρνει ορμητήριο από οποιοδήποτε ερέθισμα.

  • Ποια ήταν η πιο πετυχημένη συναυλία που δώσατε μέχρι στιγμής και ποια τα συναισθήματά σας;

Δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποια τέτοια στιγμή γιατί αγαπώ όλα μου τα έργα με την ίδια ένταση και η επιτυχία αισθάνομαι ότι βρίσκεται στο ότι μπορώ απλά να τα μοιράζομαι με τον κόσμο.

  • Στις 6 Νοεμβρίου θα βρίσκεστε στην Καλαμαριά για μια μοναδική συναυλία στο δημοτικό θέατρο Μελίνα Μερκούρη. Τι θα ακούσει ο κόσμος σε αυτή τη συναυλία;

Πρόκειται για έξι νέα έργα για γυναικείο φωνητικό σύνολο, πιάνο και τρία βιολοντσέλα τα οποία αφορούν μελοποιημένη ποίηση του ποιητή Τόλη Νικηφόρου. Τα έργα αποτελούν παραγγελία του Δήμου Καλαμαριάς για την επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Θα δημιουργήσουν έντονες συναισθηματικές εικόνες γύρω από νοήματα που όλοι έχουμε βαθιά ριζωμένα μέσα μας. Την αγάπη της πατρίδας, τον πόνο της απώλειας, την πίκρα του αποχωρισμού, το άδικο της μοίρας για ανθρώπους που βίωσαν το διωγμό με βίαιο τρόπο και την ηθική οδύνη που δεν ξεχάστηκε 100 χρόνια μετά.

Ευχαριστώ τον Δήμαρχο Καλαμαριάς κ. Ιωάννη Δαρδαμανέλη και τον Αντιδήμαρχο Παιδείας, Αθλητισμού και Δια Βίου Μάθησης κ. Αθανάσιο Γιαννακό για αυτήν την πρόσκληση και μοναδική ευκαιρία να μοιραστώ νέα μου έργα με αφορμή αυτή την επέτειο. Επιπλέον ευχαριστώ τους μουσικούς μου, το γυναικείο φωνητικό σύνολο, τη μαέστρο και τους εκτελεστές που έδωσαν όλο τους τον εαυτό για την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση των έργων για την παρουσίαση τους στη συναυλία που θα πραγματοποιηθεί στις 6 Νοεμβρίου στην Καλαμαριά.

Το γυναικείο φωνητικό σύνολο απαρτίζεται από τις μουσικούς: Μπέλλα Βλαχοπούλου, Μαρία Γιαννίκη, Δανάη Γρανούζη, Μιχαέλα Καλαϊτζίδου, Σταυρινή Κωνσταντίνου, Ιωάννα – Δέσποινα Ζαζοπούλου, Εύα Συρλαντζή, Ευαγγελία Χαρισούλη, Αφροδίτη Χαλκίδου.
Το φωνητικό σύνολο συνοδεύουν στο πιάνο ο Δημήτρης Μέξης και στα βιολοντσέλα η Ισμήνη Βασιλειάδου, η Θεοδοσία – Γεωργία Μιτζή και η Ντίνα Σαρατζή. Διευθύνει η μαέστρος Ελπίδα Τσάμη.
  • Πώς φαντάζεστε την μουσική σας καριέρα στο μέλλον και ποιοι είναι οι στόχοι σας;

Να συνεχίσω να δίνω τον εαυτό μου στη μουσική γνωρίζοντας ότι κανένας στόχος δεν είναι ο τελευταίος.

Διαβάστε περισσότερα: Α. Γιαννακός στο metafox.gr: Το συμπόσιο μαρμαρογλυπτικής στοχεύει στην ανάδειξη του πολιτισμού της Καλαμαριάς

Ακολουθήστε το metafox.gr στη Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *