“Πολλοί συνδέουν την Τέχνη με την αντίδραση, την αντίσταση και την επανάσταση απέναντι στην αδικία, την εξουσία και την βιαιότητα. Σε κάθε περίπτωση, η Τέχνη θρέφει το μυαλό και την ψυχή”.
Η Νικολένα Καλαϊτζάκη είναι Ιστορικός & Κριτικός της Τέχνης, Επιμελήτρια Εκθέσεων, ΜΑ Δημοσιογράφος και μέλος της AICA Ελλάδος. Σπούδασε “Ιστορία & Αρχαιολογία” στην Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με ειδίκευση στην “Αρχαιολογία & Ιστορία της Τέχνης”. Στη συνέχεια, έλαβε εξειδικευμένες επιμορφώσεις: στην “Πολιτιστική Επιχειρηματικότητα”, την “Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων” (ΕΚΠΑ) και στο «Art-Therapy / Θεραπεία μέσω της Τέχνης» (Πανεπιστήμιο Αιγαίου). Είναι κάτοχος του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών “Σύγχρονες Δημοσιογραφικές Σπουδές” του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, όπου υπήρξε υπότροφος Αριστείας καθόλη τη διάρκεια των σπουδών της.
Σήμερα, συνεχίζει με έναν δεύτερο κύκλο μεταπτυχιακών σπουδών στην “Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση”. Από τα 20 της χρόνια, μέχρι και σήμερα, έχει διακριθεί για την πλούσια δράση της στο πεδίο της σύγχρονης ελληνικής εικαστικής σκηνής αναπτύσσοντας συνεργασίες με καλλιτέχνες ήδη καταξιωμένους, αλλά και νεότερους, αποφοίτους των Σχολών Καλών Τεχνών της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Έχει συνεργαστεί με την εφημερίδα “Τα Νέα της Τέχνης’”, το “Art22”, και με άλλα περιοδικά Τέχνης, ενώ διατηρεί την στήλη: “Εικαστικό Ημερολόγιο” στο ηλεκτρονικό περιοδικό Τέχνης “Pause”. Έχει διατελέσει εκλεγμένο μέλος του συλλόγου “Φίλοι του Αρχαιολογικού Μουσείου, Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων Πειραιά”, ενώ από το 2019, είναι μέλος της AICA Ελλάδος (Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης).
Αναλυτικά παρακάτω η συνέντευξη της στο metafox.gr
● Κυρία Καλαϊτζάκη, είστε Ιστορικός και Κριτικός της Τέχνης και κάνετε την επιμέλεια της εικαστικής έκθεσης με τίτλο: «Η Δυναμική των Χρωμάτων» που φιλοξενείται στην Govedarou Art Gallery. Τι θα δούμε στην έκθεση και πώς ο τίτλος της έκθεσης συνδέεται με το περιεχόμενο της;
Όπως προδίδει ο τίτλος της, στην έκθεση, κυριαρχούν τα έντονα χρώματα, και αυτό το ίδιο αποτελεί ένα εντυπωσιακό της σημείο. Οι 43 σε αριθμό συμμετέχοντες εικαστικοί παρουσιάζουν ποικίλης θεματολογίας έργα κοινό σημείο των οποίων είναι η δυναμική εναπόθεση του χρώματος στον καμβά, στο χαρτί και στην φωτογραφία, είτε αυτή λαμβάνει ρεαλιστική μορφή, είτε αφαιρετική, είτε σουρεαλιστική και ό.τι άλλο.
● Ποια είναι η ψυχοσύνθεση των νέων καλλιτεχνών σήμερα και με ποια κριτήρια τους επιλέγετε για συνεργασία;
Το δίχως άλλο, η εποχή μας και ο σύγχρονος τρόπος ζωής προσφέρουν πολλαπλά ερεθίσματα για σκέψη, δημιουργία και κινητοποίηση. Από την άλλη, ο κόσμος της Τέχνης – ισχυρό αποτύπωμα της κάθε εποχής – συνιστά διαχρονικά ένα πολύτιμο καταφύγιο στο οποίο “οι άνθρωποι της” ανακαλύπτουν συνεχώς κρυμμένους θησαυρούς, τόσο στο επίπεδο της αυτοανακάλυψης και αυτογνωσίας, όσο και στο επίπεδο της επαφής, επικοινωνίας και διάδρασης με τους άλλους – όσους αγαπούν να μετέχουν με όλες τις συμφωνίες και τις διαφωνίες τους στον ίδιο κοινό τόπο -. Διαχρονικά πάλι ένας καλλιτέχνης δεν μπορεί παρά να δημιουργεί και να εκφράζεται μέσα από την τέχνη του. Μέσα από την τέχνη του αποζητά την επικοινωνία με τον εαυτό του και τους άλλους και θεωρώ πως αυτή την “επαφή” την απολαμβάνει και την επιδιώκει, μέσω της αδιάλειπτης παραγωγής και έκθεσης των έργων του, της παρουσίασης τους δηλαδή στο ευρύ κοινό. Δεδομένου ότι ο κάθε άνθρωπος αποτελεί μία μοναδική και ξεχωριστή οντότητα, ο κάθε καλλιτέχνης χαράσσει την δική του πορεία με πυξίδα του, και εύπλαστο του πυρήνα, το “εσώτερο”. Αναφορικά με την εργασία μου απολαμβάνω να συνεργάζομαι με εικαστικούς με τους οποίους μπορώ να “επικοινωνήσω” και δίνοντας τα χέρια να συμπορευτούμε μαζί σε ένα ακόμα ταξίδι – που έχει κάτι από εκείνη την συγκίνηση ενός ακόμα ονείρου που εκπληρώθηκε -.
● Σε πόσες εκθέσεις έχετε κάνει την επιμέλεια και ποιες ήταν για εσάς οι σημαντικότερες;
Δεδομένου ότι βρίσκομαι στον χώρο της Τέχνης από τα γεννοφάσκια μου, καθώς μεγάλωσα μέσα σε καλλιτεχνικό περιβάλλον, με συνεχή επιμελητική δράση που ξεπερνά την δεκαετία, και σε συνάρτηση με την ηλικία μου, θα έλεγα πως είχα την χαρά, την τιμή και την “ευκαιρία” να έχω επιμεληθεί αρκετές σε αριθμό εκθέσεις καταξιωμένων καλλιτεχνών, αλλά και νεότερων και ανερχόμενων, σε μουσεία, πινακοθήκες, γκαλερί και χώρους τέχνης της χώρας. Περισσότερες από όσες φανταζόμουν όταν με καρδιοχτύπι, δειλά δειλά, στην αρχή ξεκίνησα και λιγότερες από όσες ονειρεύομαι στον ορίζοντα του μέλλοντος. Όλες οι εκθέσεις που έχω επιμεληθεί είναι για μένα σημαντικές, καθώς τις ερμηνεύω ως καρπούς μίας αληθινής προσπάθειας, πολύτιμους σταθμούς της εξελικτικής μου πορείας.
● Ποιος είναι κατά τη γνώμη σας ο κοινωνικός ρόλος της Τέχνης;
Ο ρόλος της Τέχνης είναι βαθιά κοινωνικός: παιδαγωγικός, διδακτικός, θεραπευτικός και ψυχαγωγικός. Πολλοί συνδέουν τον κοινωνικό ρόλο της Τέχνης με την ικανότητα της να επηρεάζει τους ανθρώπους και να διαμορφώνει συνειδήσεις σε επίπεδο πολιτικής, θρησκείας, οικονομίας, επιστήμης και ζητημάτων, γενικότερα, που αφορούν στην κοινωνία και την εύρυθμη λειτουργία της. Πολλοί συνδέουν την Τέχνη με την αντίδραση, την αντίσταση και την επανάσταση απέναντι στην αδικία, την εξουσία και την βιαιότητα. Σε κάθε περίπτωση, η Τέχνη θρέφει το μυαλό και την ψυχή.
● Η σύγχρονη ελληνική Τέχνη είναι εφάμιλλη με αυτή που υπάρχει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες;
Αναμφίβολα ένας καλλιτέχνης δέχεται επιρροές από το περιβάλλον του, από το ιστορικό και κοινωνικό συγκείμενο στο οποίο ανήκει. Στον ίδιο χρόνο, μέσα από πολλαπλούς εξωγενείς και ενδογενείς παράγοντες και μηχανισμούς που λειτουργούν αδιάκοπα – ζώντας εν τω βάθει – διαμορφώνει τον “εαυτό” του, την κουλτούρα του και το αισθητικό του κριτήριο – κατ’ επέκταση και την προσωπική του προσέγγιση απέναντι στην Τέχνη -, τα οποία με την σειρά τους στο πέρασμα του χρόνου υπόκεινται σε μικρές και μεγάλες αλλαγές, αναθεωρήσεις, τροποποιήσεις, αναβαθμίσεις, απορρίψεις και αλλοιώσεις. Στη χώρα μας υπάρχει πλούσιο υλικό πολιτισμικής παραγωγής που δεν έχει να ζηλέψει κάτι από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Εξάλλου, τα πάντα γύρω μας είναι ρευστά και βρίσκονται σε διαδικασία εξέλιξης. Το ίδιο και η Τέχνη• εξ ορισμού.
● Ενδιαφέρονται για την Τέχνη οι Έλληνες;
Εστιάζοντας στο πεδίο των Εικαστικών Τεχνών συγκεκριμένα θεωρώ πως ενδιαφέρονται αρκετά στο σύνολο τους και οι αντιδράσεις τους (παραδείγματος χάριν στα εγκαίνια μιας έκθεσης ή σε δημοσιευμένο υλικό της στα social media) κρύβουν θαυμασμό απέναντι στους εικαστικούς δημιουργούς και το έργο τους. Μας τα χαλάνε βέβαια λίγο στο επίπεδο της αγοράς των έργων – καθώς ενόψη των δύσκολων ομολογουμένως συνθηκών διαβίωσης που ο μέσος Έλληνας αντιμετωπίζει – το έργο τέχνης λογίζεται ως είδος πολυτελείας. Ευτυχώς όμως υπάρχουν συλλέκτες και κάποιοι φιλότεχνοι που υποστηρίζουν.
● Πώς φαντάζεστε την δραστηριότητα σας στον τομέα της Τέχνης σε λίγα χρόνια και ποιο είναι το όραμα σας;
Κρατώ τα χαρτιά μου κρυφά. Είναι ενεργειακό το ζήτημα. Σίγουρα θέλω να είμαι υγιής και χαρούμενη. Και όλα τα άλλα…γίνονται!
Διαβάστε περισσότερα: Κωνσταντίνος Πολυζώης: «Η Μουσική υπάρχει πριν από τον άνθρωπο και είναι η βάση στην οποία οικοδομείται ο Κόσμος»
