Νατάσα Γκοβεδάρου: Είναι πάγιο αίτημα από τη γκαλερί μας, οι εικαστικοί να συνοδεύουν τα έργα τους με ένα κείμενο έμπνευσης

“H Govedarou ART Gallery έχει πλέον εντάξει στο πρόγραμμα των περισσότερων εκθέσεων, τη συμμετοχή σχολείων!”

Η Νατάσα Γκοβεδάρου ιδιοκτήτρια της Govedarou ART Gallery και επιμελήτρια της έκθεσης με τίτλο “ΑΕΡΑΣ, ΦΩΤΙΑ, ΝΕΡΟ, ΓΗ” αναλύει τη θεματική της έκθεσης και το μήνυμα που επιλέγει να εκφράσει μέσω αυτής.

Αναλυτικά η συνέντευξη:

  • Είστε επιμελήτρια της έκθεσης με τίτλο “ΑΕΡΑΣ, ΦΩΤΙΑ, ΝΕΡΟ, ΓΗ” η οποία  θα φιλοξενηθεί στη Govedarou Art Gallery από τις 2 έως τις 22 Φεβρουαρίου. Τι σηματοδοτεί ο τίτλος της έκθεσης και πως τον εμπνευστήκατε;

Ως επιμελήτρια, εικαστικός και ιδιοκτήτρια της Govedarou Art Gallery αποφάσισα να διοργανώσω αυτή την έκθεση εμπνεόμενη κυρίως από τη φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων για τα τέσσερα στοιχεία της φύσης τον Αέρα, τη Φωτιά, το Νερό και τη Γη. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η φιλοσοφία αυτή των 4 στοιχείων της φύσης συναντάται σε όλους τους πολιτισμούς στο βάθος της ανθρώπινης ιστορίας και δεν περιορίζεται μόνο στην αρχαία ελληνική. Το concept βασίστηκε στο παρακάτω κείμενο.

Η διδασκαλία και ο συμβολισμός των τεσσάρων στοιχείων είναι κάτι που μέχρι πριν από λίγο καιρό προκαλούσε γέλιο και ειρωνικά σχόλια στους ερευνητές. Οι περισσότεροι άνθρωποι δε μπορούσαν να αντιληφθούν την αξία μιας συμβολολογίας ξένης προς την λογική του 19ου και του 20ου αιώνα, καθώς ο ορθολογισμός τους είχε ποτίσει το μυαλό. Αλληγορίες και συμβολισμούς για τα 4 στοιχεία συναντάμε σε πολυάριθμους πολιτισμούς σε ολόκληρη τη γη.

Σύμφωνα με την οντολογική θεωρία των τεσσάρων στοιχείων όλος ο κόσμος δομείται θεμελιακά από τέσσερα βασικά στοιχεία. Από αυτά, τις αλληλεπιδράσεις και τις αναμείξεις τους οικοδομούνται όλα τα υλικά και άυλα, ορατά και αόρατα αντικείμενα του Σύμπαντος. Τα τέσσερα στοιχεία έχουν τα εξής ονόματα:

  • ο Αέρας
  • η Φωτιά
  • το Νερό
  • η Γη

Οι όροι παραπέμπουν στις αντίστοιχες φυσικές έννοιες της φωτιάς, των αερίων, του νερού και του εδάφους, λόγω παρεμφερών ιδιοτήτων, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για υποτιθέμενα οντολογικά θεμέλια συστατικά της φύσης και όχι για τις γνωστές έννοιες της καθημερινότητας.

Αρχαία ελληνική φιλοσοφία

Η μεταφυσική θεωρία των τεσσάρων στοιχείων βρίσκεται στον πυρήνα της ελληνικής φιλοσοφίας και οι περισσότεροι φιλόσοφοι ασχολούνταν με αυτά. Ωστόσο δεν συμφωνούσαν μεταξύ τους για το αν και ποιο στοιχείο είναι το βασικότερο και πλέον πρωταρχικό στη δημιουργία του κόσμου. Ο Θαλής ο Μιλήσιος (624-546 π.Χ.) υποστήριζε την άποψη, ότι τα υλικά σώματα αποτελούνται από το βασικό υλικό που είναι το νερό. Ο Αναξιμένης (585-525 π.Χ.) αντίθετα υποστήριζε ότι το βασικό υλικό είναι ο αέρας, και ότι τα άλλα δύο στοιχεία, το νερό και η γη αποτελούνται από συμπυκνωμένο αέρα. Ο Ηράκλειτος από την πλευρά του υποστήριζε ότι η φωτιά είναι το βασικό στοιχείο. Ο Πυθαγόρας δίδασκε ότι τα τέσσερα στοιχεία αποτελούν μία Τετρακτύ αντιστοιχίζοντας την φωτιά προς τη μονάδα, τον αέρα προς τη δυάδα, το νερό προς την τριάδα και τη γη προς την τετράδα, όπως μας αναφέρει ο Ιάμβλιχος. Ο Εμπεδοκλής θεωρούσε ότι και τα τέσσερα στοιχεία είναι βασικά, και ότι το κάθε στοιχείο έχει βασικές ιδιότητες, έτσι ώστε από την σύνθεση των τεσσάρων αυτών στοιχείων να σχηματίζονται όλα τα υπόλοιπα υλικά.

Αργότερα, ο Πλάτωνας (περ. 428-347 π.Χ.) πρόσθεσε τον Αιθέρα και όρισε για κάθε στοιχείο ένα γεωμετρικό στερεό θέσεις που στην ουσία διδάσκονταν από τους Πυθαγόρειους :

  • το τετράεδρο για την φωτιά,
  • το εξάεδρο για την γη,
  • το οκτάεδρο για τον αέρα,
  • το δωδεκάεδρο για τον αιθέρα,
  • και το εικοσάεδρο για το νερό.

Ο Θέων ο Σμυρναίος μάλιστα αναφέρει τα τέσσερα στοιχεία να αποτελούν την τέταρτη κατά σειρά τετρακτύν στο σύνολο των ένδεκα τετρακτύων που όπως υποστήριζε υπάρχουν στον κόσμο.[2] Ο Αριστοτέλης (384-322 π.Χ.) καθόρισε τις ιδιότητες των τεσσάρων στοιχείων (κρύο/ζέστη, ξηρό/υγρό) και έδωσε στον αιθέρα την υπόσταση του «πνεύματος» των υπόλοιπων τεσσάρων στοιχείων:

ΖεστόΚρύο
Ξηρόφωτιάγη
Υγρόαέραςνερό

Οι στωικοί εξέλιξαν τη θεωρία αυτή περισσότερο και υποστήριξαν ότι το «πνεύμα» είναι μείγμα της φωτιάς και του αέρα. Γι’ αυτό και τα δύο αυτά στοιχεία θεωρήθηκαν «πνευματικά» ή «ενεργά», ενώ τα υπόλοιπα δύο στοιχεία, η γη και το νερό θεωρήθηκαν «αδρανή». Από κει και ύστερα η θεωρία διαδόθηκε και έγινε αποδεκτή, παραμένοντας όπως ήταν και επικράτησε για πολλούς αιώνες, μέχρι τον μεσαίωνα. Και σήμερα όμως συνεχίζει να είναι έδαφος μελέτης της φιλοσοφίας τουλάχιστον για εκείνους που ασχολούνται με την Ελληνική φιλοσοφία, του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη, των Πυθαγορείων, αλλά και τον εσωτερισμό, τον αποκρυφισμό κ.α.

  • Υπάρχουν κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ των έργων που θα παρουσιαστούν στην εν λόγω έκθεση; Βασίζονται όλα τα έργα στα τέσσερα χαρακτηριστικά  “ΑΕΡΑΣ, ΦΩΤΙΑ, ΝΕΡΟ, ΓΗ”;

Σαν θεματική ομαδική έκθεση η επιλογή των εικαστικών έγινε αυστηρά ώστε οι συμμετοχές να είναι εντός του θέματος. Κάποιοι εικαστικοί περιορίστηκαν στη παρουσίαση ενός ή δύο εκ των στοιχείων αλλά οι περισσότεροι παρουσίασαν και τα τέσσερα στοιχεία. Η έκθεση παρουσιάζει ενδιαφέρoν και από τη διαφορετικότητα έμπνευσης των εικαστικών και απόδοσης της έννοιας στα έργα τους. Για αυτό και πλέον είναι πάγιο αίτημα από τη γκαλερί μας να συνοδεύουν τα έργα τους οι εικαστικοί και με ένα κείμενο έμπνευσης.

  • Πιστεύετε ότι υπάρχουν κοινά σημεία μεταξύ συμβολισμού και ορθολογισμού ; Είναι έννοιες που μπορούν να σταθούν ταυτόχρονα σε ένα έργο;

Σύμφωνα με τους ορθολογιστές φιλοσόφους, η γνώση μας για τον κόσμο προέρχεται κυρίως από τον ίδιο τον ορθό λόγο και τα βασικά του στοιχεία που μπορούν να αναζητηθούν στο νου μας.

Οι συμβολιστές πίστευαν πως σκοπός της τέχνης είναι να συλλάβει και να εκφράσει περισσότερο απόλυτες αλήθειες, τις οποίες μπορεί να προσεγγίσει με έμμεσους τρόπους. Για αυτό το λόγο, έγραφαν με μεταφορικό τρόπο και χρησιμοποιώντας εικόνες και αντικείμενα με συμβολική έννοια. Έντονο ήταν και το μεταφυσικό ή μυστικιστικό στοιχείο.

Στην έκθεση θα βρει κανείς στην απόδοση των έργων και τις δύο έννοιες. Τα δικά μου για παράδειγμα που συμμετέχουν ενώ είναι άκρως ρεαλιστικά, λογικά, ορθολογικά θα έλεγε κανείς, στο θέμα αποδόθηκαν και συμβολικά μέσα από κάποιο φυσικό φαινόμενο στη φύση. Τα τέσσερα στοιχεία έχουν το καθένα το σύμβολό του και αυτό ακόμα απεικονίστηκε σε κάποια έργα που συμμετέχουν.

  • Ετοιμάζετε κάποια άλλη έκθεση για το επόμενο διάστημα; Τι να περιμένουμε;

Η γκαλερί έχει συνεχή δράση και εκθέσεις που το επόμενο διάστημα θα σας ανακοινώσουμε. Εκείνο που θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε είναι ότι η Govedarou ART Gallery έχει πλέον εντάξει στο πρόγραμμα των περισσότερων εκθέσεων που γίνονται στο χώρο τη συμμετοχή σχολείων!

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα μας επισκεφτεί όλη την επόμενη εβδομάδα, από 6 έως 10 Φεβρουαρίου, από ένα τμήμα της Α τάξης από τα Πρότυπα εκπαιδευτήρια!

Θα συζητήσουμε για τα τέσσερα βασικά στοιχεία της φύσης, θα δουν τις αναπαραστάσεις τους στα έργα τέχνης των καλλιτεχνών και θα δημιουργήσουν τα δικά τους έργα με θέμα τον αέρα, τη φωτιά, το νερό και τη γη.

Η επίσκεψη πραγματοποιείται στο πλαίσιο του μαθήματος του Εργαστηρίου Δεξιοτήτων «Φροντίζω το περιβάλλον – Οικολογική συνείδηση».

Στη προηγούμενη έκθεση με θέμα το Σύμπαν ήρθαν 2 σχολεία στο χώρο. Το 1ο Πειραματικό δημοτικό και το Δημοτικό σχολείο Γέφυρας. Εκτός από τη παρουσίαση με προτζέκτορα θεμάτων για το διάστημα από τον κύριο Μάρκο Ασπρίδη, μέλος του Ο.Φ.Α και συμμετέχοντα στην έκθεση με φωτογραφίες, έγινε και παρουσίαση τριών επαγγελμάτων του αστροναύτη, του ζωγράφου και της γκαλερί.

Ακολουθήστε το metafox.gr στη Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.